اندازه گیری تنش های نرمال و برشی مقاوم وارد بر دانه در ارقام متداول برنج

برنج یکی از قدیمی ترین غلات است و بعد از گندم، غذای اصلی اکثر مردم کشور ما را تشکیل می دهد. این محصول نیز همچون سایر محصولات کشاورزی در مراحل مختلف برداشت، حمل و نقل و فرآوری تحت تأثیر نیروهای استاتیک و دینامیک متعددی قرار می گیرد. خواص مکانیکی دانه در فرآیند تبدیل آن تأثیر زیادی دارند. محتوی رطوبت دانه یکی از عوامل تأثیر گذار بر خواص مکانیکی دانه به شمار می آید. در فرآیند خشک کردن دانه، افزایش استحکام دانه باعث کاهش ضایعات دانه می شود. در این تحقیق، استحکام فشاری دانه، تنش های نرمال و برشی دو رقم متداول شلتوک برنج (هاشمی و علی کاظمی)،در شرایط شبه استاتیکی با سرعت بارگذاری mm/min2 در دو سطح محتوی رطوبتی دانه (8 و w.b. 12%)، تحت زوایای مختلف بین نیروی وارده و امتداد سطح قرارگیری دانه (15، 30، 45، 60، 75 و 90 درجه) در دو موقعیت قرارگیری دانه بر روی سطح (در امتداد سطح شیب دار و در امتداد عمود بر آن) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که اثرات رقم، محتوی رطوبتی دانه و زاویه بین نیروی اعمالی و امتداد سطح قرار گیری دانه و نیز اثرات متقابل مربوطه بر مقدار تنش های نرمال و برشی دانه معنی دار است. اثر موقعیت قرارگیری دانه روی سطح شیب دار بر میانگین تنش های نرمال وبرشی دانه معنی دار نیست. با کاهش محتوی رطوبتی دانه از 12 به 8% w.b. ، میانگین تنش نرمال دانه از 471/8 بهn/mm2 05/14 و میانگین تنش برشی دانه بطور معنی دار از 989/14 به n/mm2 763/23 افزایش معنی داری داشته اند. با افزایش زاویه بین امتداد نیروی وارده و تمایل سطح قرارگیری دانه از 15 درجه الی 90 درجه، تنش برشی دانه بطور خطی افزایش یافته و تنش نرمال دانه به ازای زاویهء 45درجه بیشینه شده است.